Françoise Hardy werd aan het begin van deze eeuw getroffen door lymfklierkanker. Dit droeve feit inspireerde haar om een chanson te schrijven voor haar zoon Thomas Dutronc, met wie ze een hele goede band heeft. ‘Tant de belles choses’, zo heet het lied dat ik vertaald heb als: ‘Nog zoveel moois.’
Eigenlijk kende ik Françoise Hardy nauwelijks. Alleen van die twee liedjes die iedere chansonliefhebber wel kent: ‘Tous les garçons et les filles’ en ‘Comment te dire adieu’, beide uit een heel ver verleden. O ja, en van het liedje dat ze dus ooit voor Julien Clerc had geschreven: ‘Fais moi une place’. Maar verder? Geen idee.
Stomp in mijn maag
Toevallig (maar misschien moest het ook wel zo zijn…) stuitte ik op een dag op ‘Tant de belles choses’. Ik zocht naar troostvolle liedjes in een periode dat ik behandeld werd voor leukemie. En alhoewel het ergste gevaar toen inmiddels geweken was, trof de tekst me in eerste instantie als een stomp in mijn maag. Maar allengs werd het juist balsem voor mijn ziel.
Onvoorwaardelijke liefde
‘Tant de belles choses’ is een melodieus chanson en gaat op een zachte, subtiele manier over de dood, waarbij verdriet en hoop hand in hand gaan. Hardy’s onvoorwaardelijke liefde voor haar zoon en haar wens dat hij weer gelukkig wordt na haar dood – de tekst en de muziek zullen geen mens onberoerd laten. En mij al helemaal niet, want ook ík heb niet één maar zelfs twee zonen die, toen ik ernstig ziek werd, nog veel en veel te jong waren om hun moeder te verliezen. Ik heb toen vele vergeefse pogingen gedaan om mijn gevoelens onder woorden te brengen. Het was Françoise Hardy zo’n 10 jaar eerder met ‘Tant de belles choses’ al gelukt, maar haar woorden vonden pas in 2014 hun weg naar mij.
Zo troost ze hem
Ook al ben ik inmiddels helemaal genezen, ik voel nog altijd dezelfde emotie als toen ik het chanson de eerste keer beluisterde. De moederliefde die doorklinkt in dit melancholieke afscheidsliedje is intens, haar kracht om haar zoon gerust te stellen en voor te bereiden op haar dood is indrukwekkend en hartverscheurend tegelijk. ‘Er is hier nog zoveel moois voor jou’, zo troost ze hem – ook zonder mij, hoor je haar er bijna achteraan denken.
Euthanasie
Françoise Hardy leeft inmiddels al 20 jaar met kanker. Sinds 2021 bevindt de ziekte zich in een vergevorderd stadium. Ook haar mondholte is aangetast. Praten en eten gaat daardoor moeizaam. Ze ervaart haar leven en lijden als ondraaglijk en zou het liefst de regie houden over haar eigen einde. Hardy vindt het moeilijk te verdragen dat ze niet ‘dezelfde rechten heeft als honden en katten.’ Een bittere constatering…